Halk arasında kısaca şeker hastalığı olarak bilinen diyabetes mellitus’ta kandaki şeker düzeyinin düşmesi veya yükselmesi sonucu ilk ve acil yardım gerektiren sorunlar görülebilir. Bu sorunlar: kandaki şeker oranının yükselmesi sonucu ortaya çıkan HİPERGLİSEMİ ile kandaki şeker oranının düşmesi sonucu ortaya çıkan HİPOGLİSEMİDİR. Biz daha çok şeker düşmesi olan Hipoglisemi vakalarına müdahale ediyoruz.
Hipoglisemi, hiperglisemiden çok daha tehlikeli olup kısa sürede(10 dakika – 2 saat gibi ) hastanın kaybedilmesine neden olabilir. Çünkü, beynin düzenli ve belirli miktarda şekere (glukoza) gereksinimi vardır. Şeker azaldığında beyin enerjisiz kalacağından beyin hücrelerinde harabiyet başlar (solunum durduğunda beynin oksijensizliğe ancak 4-6 dakika dayanabildiği gibi şekersizliğe de uzun süre dayanamaz.). Kişide açlık belirtileri normal bir insandakinden daha hızlı ortaya çıkabilir. Kişi kısa sürede kendini kaybedebilir (bilinç düzeyinde değişiklik: sinirlilik, bilinç bulanıklığı, bilincin giderek kapanması gibi). Bunun için hemen aşağıda oluşturduğumuz tablodaki hipoglisemi bulgularından biri veya birkaçı bir arada görülmeye başlanmışsa, kişi içebilecek durumdaysa şekerli sıvılar içirilir ya da ağzına şeker verilir. Bilinci kapanmış ise hemen 112 aranmalıdır.
Hiperglisemide kandaki şeker uzun saatler (6-12 saat) içinde yükselirken tablodaki belirtiler görülebilir. Bilinci kapalı değilse, herhangi bir ilkyardıma gerek yoktur, kişi en kısa zamanda hastaneye götürülmelidir.
İLK YARDIM:
* Hipoglisemi gelişiyorsa, kişiye hemen bir kesme şeker verilir. Veya kişi kendisi içebilecek durumdaysa, şekerli içecekler (varsa kola, meyve suları da olabilir) içirilir. Kişinin durumu verilen şekere rağmen kötüleşiyorsa vakit kaybedilmeden mutlaka hastaneye götürülmelidir. HEMEN 112 ARANMALIDIR. Diyabetli kişiler, hipoglisemi olasılığına karşı yanlarında şeker, şekerli bisküviler bulundurmalıdır.
* Hiperglisemi, yavaş geliştiğinden hastaneye kadar yetiştirilebilir, ilkyardım gerektirmez. Hastanın bilinci kapanmak üzere veya kapalıysa, soluk yolu açıklığı sağlanarak hastaneye götürülmelidir.
Diyabetik acillerde ayırt edici belirti ve bulgular:
|
Kan şeker düzeyi |
Hipoglisemi (şeker azalmıştır) |
Hiperglisemi(şeker artmıştır) |
|
Nabız |
Dolgun, hızlı |
Zayıf, hızlı |
|
Solunum |
Yüzeysel |
Derin, iç çekmeli |
|
Bilinç düzeyi |
Baygınlık hali ve / veya hızla gelişen bilinç kaybı |
Yavaş yavaş gelişen bilinç kaybı |
|
Nefes |
Koku yoktur |
Çürük elma / aseton gibi kokar |
|
Diğer bulgular |
Baş ağrısı, ürperme, konfüzyon (şaşkınlık), saldırganlık (sinirli) davranışlar |
|
|
Cilt |
Soğuk, nemli, soluk |
Kızarık, kuru |
Değerli okurlar, çok sık rastlanan ve sonu ölüme kadar kısa sürede uzanan bu hastalık hakkındaki bilgileri çevremizle de paylaşalım.Bilgi paylaşıldıkça artar ve anlam kazanır.Saygılarımla, sağlıklı günler dilerim.