Akut gelişen bu darbelerden kaynaklı yaralanmalarda, darbeyi alan bölgede darbenin şiddetine göre değişen, kılcal damarların zarar görmesi sonucu dokularda iç kanama meydana gelir.. Bölgede biriken bu kanama şişme ve genellikle aynı gün morarmaya sebep olabilir.. Buna müteakip çoğu yaralanmalarda, hasarın meydana geldiği bölgede ve ilgili kas uzantısında ya da eklemde hareket kısıtlılığı meydana gelir.. Bu tip durumlarda yapıp yapılabilecek en etkili müdahele ve tedavi yöntemi
“RICE”tır.. “RICE” yapılacak 4 aşamalı müdahalenin İngilizce kelimelerinin baş harfleriyle oluşturulan kısaltılmış terimin ismidir..
“RICE”tır.. “RICE” yapılacak 4 aşamalı müdahalenin İngilizce kelimelerinin baş harfleriyle oluşturulan kısaltılmış terimin ismidir..
REST
Türkçe karşılığı “dinlenme-dinlenmek” olan bu kelime bize bir müsabaka esnasında tramvaya maruz kalan kişinin en hızlı ve güvenilir şekilde rahatça müdahalenin yapılabileceği bir yere taşınması işlemine verilen isimdir.. Gerçek manasıyla ise hasarlı bölgenin kullanılmaması ve dinlendirilmesi gerektiğini ifade eder..Futbol maçlarında sıkça görürüz.. Sporcu sakatlanır ve yanına gelen uzman ekip tramvanın boyutuna göre onu hemen bir sedye yardımıyla veya koluna girip destek olarak saha kenarına götürür ve müdahalenin yapılması için 1. aşama gerçekleşir..
ICE
Bu aşama tedavinin en önemli aşamasıdır.. “ice” İngilizce “buz” manasına gelir.. Yaralanmanın gerçekleştiği ilk 24 saat içinde 2 satte bir 15 dakika hasarlı bölgeye buz tatbiki yapılır.. Takip eden ikinci 24 saat içinde 4 saatte bir 15 dakika, üçüncü 24 saat içinde ise 6 saatte bir 15 dakika buz tatbikine devam edilir.. Buzun araya bir poşet ya da ince bir bez konularak hasarlı bölgenin üzerinde sabit tutulmadan sürekli hareket ettirilerek tatbik edilmesi daha uygundur.. Buz uygulandığı bölgede kanamalı kılcal damarları büzüştürerek kanamayı durdurur.. Böylece hematom (ödem) oluşumunu engelleyerek hem hareket kısıtlılığını azaltmaya yardımcı olur hem de ilerleyen dönemde ilgili dokunun iyileşme sürecine zemin hazırlar.
COMPRESSION
Türkçe karşılığı “baskı” olan bu aşama , buz tedavisinin aralarında uygulanabilir.. Buzun etkisi geçtikten sonra, normal düzeyde çalışmasına dönen kılcal damarların olası kanama riskini en aza indirmek ve hareket kısıtlılığı bulunan eklem bölgelerindeki bağ, tendon dokularına destek olması amacıyla bandajlama yöntemidir. Çok sıkmadan yapılacak bandajlama hasarlı bölgenin tedavisine önemli ölçüde yardım edecektir.. Bandajın çok sıkılmaması, eklem bölgesi ise eklemin açık kalacak şekilde çaprazlama sarılması daha uygundur..
ELEVATE
Türkçe karşılığı “yükselt” tir. Hasarlı bölgenin gerek buz tatbik edilirken , gerek bandaj uygulaması yapılırken 20-30 cm yükseğe kaldırılması işlemidir..
Rice yönteminin geneli itibariyle anlayacağımız üzere temel nokta hasarlı bölgedeki kanlanmayı durdurmak, yavaşlatmak ve aralıklı aza indirgemektir.. Bu konuda çoğu kimseler darbeyi aldıktan sonra ilk bir iki gün içerisinde genellikle “antienflamatuar” kas gevşetici kremler kullanmaktadır.. Hasarın akut döneminde bu tip ilaçlar bölgede kanlanmayı hızlandıracağından, kalıcı sakatlıklara ve hareket kısıtlılıklarına sebep olabilir..
Hasarın boyutuna göre 10-20 gün içinde uygulanan Rice Yöntemiyle iç kanama sorun olmaktan ötedir.. Artık bölgenin tamamen iyileşmesi için duruma göre fizik tedavi, egzersiz, masaj ve sıcak uygulamasıyla rehabilitasyon sürecine girilir..
UNUTMA RICE ÖNEMLİ!!
Yukarıda anlatılan RICE akut tramvalarda bir ilkyardım yöntemidir.. Asla kesin bir tedavi olarak düşünülmemelidir.. En basit yaralanmalarda bile hekim kontrolü olmadan doğru sonuçlar vermeyebilir..
Sporla kalın.. Sağlıcakla kalın..