Aralarındaki dayanışma sayesinde her güçlüğü aştıklarını belirten bayan esnaflar ‘yaşasın kadın dayanışması’ diyorlar.
Tire’de, kadınlar artık ticarette söz sahibi oldu. Tarihi Kutu Han’ın bulunduğu Tahtakale Meydanı’nda işyeri sahibi olan kadınların sayısı günümüzde erkek esnafları geçmiş durumda. Daha düne kadar erkek egemenliğinin hakim olduğu tarihi çarşıda artık er üç işyerinden ikisi kadın esnaflara ait. Aralarındaki güçlü dayanışma duygusu sayesinde her güçlüğü aştıklarını belirten bayan esnaflar ‘yaşasın kadın dayanışması’ diyorlar.
AĞABEY VE KIZKARDEŞ DAYANIŞMASI
Osmanlı döneminden buyana ticari alanda önemini kaybetmeyen tarihi Tahtakale çarşısında son günlerde erkeklerin sesleri artık daha az duyulur oldu. Özellikle, meydana can veren tarihi Kutu Han’ın restore edilmesiyle birlikte ticaret tekrar eski günlerine dönerek canlandı. Covid-19 salgını bu sürece sekte vursa da ‘Amazon’ ruhlu girişimci kadınlar yılmadı. Büyük bir özgüven ve kararlılıkla çarşıda ‘Pıtrak’ misali birer birer işyerlerini açtı. Erkek esnafların sayıları gün geçtikçe azaldı. Bugün çarşıda tuhafiye, şal, eşarp, yazma, iç ve dış giyime kadar birçok işyerinin sahibi kadın girişimciler. Sayıları kadınlara oranla yüzde 70 oranında azalan erkekler ise çaresiz kadın esnafların başarısını kabullenmek zorunda kaldı. Ancak bu durum beklenildiği gibi kadın ve erkek esnaflar arasında kıskançlık ve husumet yaratmadı. Aksine, kadın ve erkek esnafların aralarındaki ‘ağabey ve kız kardeş’ dayanışması her geçen gün güçlendi.
MÜŞTERİ HER ZAMAN HAKLIDIR
Tahtakale Meydanı ve Kutu Han’daki kadınların son yıllarda iş sahibi olma arzularının nedenleri kendilerine sorduk. İlginç yanıtlar aldık. Temel nedenlerin başında aile ekonomilerine katkı sağlamak geliyor. İkinci sırada ise ekonomik özgürlük yer alıyor. Hepsi de son derece hırslı işlerinde kısa sürede büyümüşler ve daha da büyümek istiyorlar. Erkek esnaflara oranla müşteriye daha sabırlı hizmet edip, asla sinirlenmediklerini söylüyorlar. ‘Başarınızın sırrı ne?’ diye soruyoruz. Büyüklerimizin bize öğrettiği dediği gibi şartla her ne olursa olsun ‘Müşteri her zaman haklıdır’ diyorlar. Gelin birlikte başarılı iş kadınlarımızı yakından tanıyıp, öykülerine kulak verelim…
KADINLAR NE DİYOR?
Sevgi Tutaler (49): Toplam 16 yıldır esnafım, Tahtakele çarşısında ise yaklaşık dört yıldan beri işyerim var. Bayan ayakkabı terlik, çanta üzerine iş yeri açmayı uygun gördüm. Önceleri ev hanımıydım. Daha sonda şartlar gereği esnaf olamaya karar verdim. Ayakkabı ve deri sektörü az çok bildiğim bir iş dalıydı. İlk işyerimi büyük umutlarla açtım. Kadının kendi parasını kazanması kadar güzel bir şey yok. Son yıllarda kadınlar hızlı şekilde iş hayatına atılıyor. Belki de artık evde oturmaktan sıkılmışlardır. İşyerimi açarken çeşitli esnaf kredileri kullandım. KOSGEB’den dekorasyon yardımı almıştım. Burada, diğer kadın esnaflarla birlikte güzel bir komşuluk ilişkisi yaşıyoruz. Hayatımdan son derece memnunum.
Ayşe Mestanlı (38): Evli ve iki çocuk sahibiyim. Dört yıldan buyana burada esnafım. Çocuk kıyafeti ve giyim sektöründe faaliyet gösteriyorum. İşyerimi açtığımda Covid-19’un adeta zirve yaptığı zor yıllardı. Kafamda sürekli bir işyeri açma fikri vardı. Sonuçta çevremdekilere danıştım bana ‘Bu koşullarda işyeri açma, başarısız olursun’ dediler. Ben tam aksini düşünüyordum. Başarabileceğime inandım. Büyük umutlarla işyerimi açtığımda, küçük oğlum 1 buçuk yaşındaydı, neredeyse burada büyüdü. kadınların sayısının artması beni memnun ediyor. Kadınlar eğer çalışmak istiyorlarsa bahane üretmesinler. Küçük bir sermaye ile başlamıştım ancak işimi her geçen gün büyüttüm. Allah izin verirse daha da büyüteceğim.
Mülkiye Tutkaç (42): Evli ve 1 çocuk sahibiyim. Eşarp, şal, yazma, kına malzemeleri satıyorum. Aslen İskenderunluyum. Evlendikten sonra Tire’ye yerleştim. Babamın bakkal dükkanı vardı ona yardım ettiğim için küçük yaşlardan beri esnaflığı biliyorum. Dükkanımı pandemi döneminde açtım. Yaklaşık, 1 buçuk ay kapalı kaldım. Sonuçta, dükkan sahibim kira isteyince tekrar işime döndüm. Şimdi dükkan kendimin. Artık o günler geride kaldı. Kadınların iş sahibi olması ve ev ekonomilerine katkıda bulunması son derece güzel bir duygu.
Elvan Can (39): İşyerimi 2019’da açtım. Bayan hazır giyim alanında faaliyet gösteriyorum. Çarşıda, erkek esnaftan daha fazla kadın esnaf faaliyet gösteriyor. Aramızda, güçlü bir kadın dayanışması var. Biz bayanlar müşterileri daha iyi anlıyoruz diye düşünüyorum. Çevredeki bayan esnaflarla çok iyi anlaşıyoruz. Kutu Han’ın restore edilip açılmasından sonra Tahtakale’de ticari hayat eski günlerine döndü. Zamanında, KOSGEB kursuna gittim ancak işyerini açarken kredi kullanmadım. Sektörümde büyümeyi hedefliyorum. Adımlarımı güçlü ve bilinçli atarken gereksiz risklerden kaçınmaya özen gösteriyorum.